PRISON || performance

EMPOWE RMENT DOOR STORYTELLING In 2019 ontwikkelde Stichting PassePartout het plan om voormalige vluchtelingen te laten kennismaken met storytelling. Opzet was een kleine groep deelnemers te verzamelen, die het vertellen van verhalen als middel gebruikte om meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Zelfvertrouwen in het gebruik van de Nederlandse taal als communicatiemiddel, zelfvertrouwen bij het zichzelf presenteren aan een Nederlands publiek. Een kleine, gemotiveerde kerngroep ontstond en de eerste afspraken werden gemaakt. Spoedig stak een mysterieuze pandemie de kop op. Ons project moest worden uitgesteld en ieders geduld werd op de proef gesteld. In de loop van 2020 werd het project aangepast, rekening houdend met ‘de nieuwe afstand’, maar die opzet was niet zo gelukkig. We wilden de theaterplannen vertalen naar film en boek, wat ertoe leidde dat enkele deelnemers afhaakten. Toch maar bij het oorspronkelijke plan blijven, leek het devies. Maar dat moest in 2021 opnieuw in de wacht worden gezet. Het had niet veel gescheeld of de moed was ons in de schoenen gezakt. Pas later dat jaar kon een doorstart worden gemaakt. In de loop van het proces bleek dat de deelnemers niet met eigen verhalen wilden werken, maar liever met een al bestaande tekst. Die tekst moest in eenvoudige taal geschreven zijn. Zo ontstond het idee om het universele verhaal van Gilgamesj als springplank voor ons project te gebruiken. De storytellers, een gemengde groep wereldburgers afkomstig uit Nederland (de twee vertellers), Koerdistan en Syrië (de zeven spelers), zijn de afgelopen tijd gegroeid in zelfvertrouwen. Ze hebben volop outside-the-box-oefeningen gedaan, geleerd om hun stem en lichaam effectiever te gebruiken. Ook hebben ze hun rollen onderzocht, de drijfveren en onderliggende emoties van de personages. Maar vooral is er hard geoefend op de teksten, op het van buiten leren, op het leggen van de juiste klemtoon en intonatie, op het correct en verstaanbaar uitspreken van de dialogen. Helemaal vlekkeloos is het gesproken Nederlands nog niet, maar de spelers zijn een heel eind op weg. Bovendien hebben ze geleerd hun teksten zoveel mogelijk ‘te richten’. Als je aan storytelling doet, vertel je je verhaal namelijk aan iemand anders. Niet alleen aan een ander personage in het verhaal, maar vooral ook aan het publiek dat zit te luisteren. En dat was tenslotte de opzet van dit project: een verhaal leren vertellen in de Nederlandse taal voor een openbaar publiek. Geniet van deze geweldige groep, van het plezier dat ze hebben in het vertellen van dit verhaal en van de moeite die ze doen om dit op je over te brengen in de Nederlandse taal! Mei 2022, Emile Schra